Skip to main content
Pharmacopola Podcast

Pharmacopola Podcast

By Pharmacopola

Podcasty poświęcone historii medycyny i farmacji, aromaterapii, ziołolecznictwu, współczesnym badaniom farmakologicznym, etnobotanice oraz naukom biomedycznym z perspektywy nauk humanistycznych i społecznych.

Zapraszamy również na nasz portal: https://www.pharmacopola.pl, gdzie znajdziecie nasze artykuły, bezpłatne czasopismo Pharmacopola, książki i wiele więcej!

Na naszym kanale na YouTube, oprócz podcastów, znajdziecie wykłady i inne filmy o podobnym profilu: www.youtube.com/@pharmacopola_redakcja

Wsparcie:
patronite.pl/pharmacopola
buycoffee.to/pharmacopola
Available on
Apple Podcasts Logo
Google Podcasts Logo
Spotify Logo
Currently playing episode

Broń biologiczna i chemiczna w świecie starożytnym

Pharmacopola PodcastApr 06, 2023

00:00
24:26
Epidemia zatruć arszenikiem wśród brytyjskich alkoholików w XIX w.

Epidemia zatruć arszenikiem wśród brytyjskich alkoholików w XIX w.

Odcinek podcastu oparty na tekście Daniela Grudnia, opublikowanym w książce "Epidemie — od historycznych postaci leku po COVID-19 – Aleksander K. Smakosz, Mateusz Dąsal (red.) (⁠⁠⁠https://pharmacopola.pl/produkt/epidemie-2021-acta-uroborosa/)⁠⁠

Czytał Łukasz Martowski


***

Bezpłatne czasopismo Pharmacopola: ⁠⁠https://www.pharmacopola.pl/numery/⁠⁠

Wsparcie na portalu Patronite: ⁠⁠https://patronite.pl/pharmacopola⁠⁠

Wsparcie na portalu buycoffee: ⁠⁠https://buycoffee.to/pharmacopola⁠⁠


***

Piwo znane jest ludzkości od tysięcy lat. Pierwszy udokumentowany przepis na ten trunek pochodzi już z 1800 roku przed naszą erą, jednak dowody archeologiczne wskazują, że mógł być on już znany 4000 lat przed naszą erą. Na przestrzeni wieków ludzie wykorzystywali piwo przede wszystkim do celów rekreacyjnych. Dzięki wprowadzeniu do receptury chmielu jako przyprawy, napój ten zyskał wiele właściwości leczniczych. Zawarte w szyszkach chmielu oraz lupulinie substancje mają właściwości uspokajające oraz bakteriobójcze. Zaś procesy zachodzące w czasie warzenia piwa takie jak gotowanie, zabijają drobnoustroje. Piwo pomogło zwalczyć epidemię w jedenastowiecznej Belgii, z drugiej strony było częściowo przyczyną innej epidemii z przełomu dziewiętnastego i dwudziestego wieku na terenie Wielkiej Brytanii.


***

Zapraszamy również na nasz kanał na YouTube, gdzie poza podcastami publikujemy wykłady i filmy dotyczące historii farmacji i medycyny, ziołolecznictwa, aromaterapii, farmakologii i etnobotaniki: https://www.youtube.com/@pharmacopola_redakcja

Nasze książki dostępne są w sklepie: https://www.pharmacopola.pl/sklep

Producent Podcastu: Pharmacopola (Aleksander K. Smakosz)


Feb 29, 202422:26
Alchemia nuklearna, czyli dwa tysiące lat transmutacji

Alchemia nuklearna, czyli dwa tysiące lat transmutacji

Odcinek podcastu oparty na tekście Katarzyny Król: "Alchemia nuklearna, czyli dwa tysiące lat transmutacji" opublikowanym w książce "Historia medycyny i farmacji: szkice i eseje (A. Smakosz (red.))". (⁠⁠https://pharmacopola.pl/produkt/historia-medycyny-i-farmacji-szkice-i-eseje-aleksander-k-smakosz-red/)⁠

Czytała Klaudia Smak


***

Bezpłatne czasopismo Pharmacopola: ⁠https://www.pharmacopola.pl/numery/⁠

Wsparcie na portalu Patronite: ⁠https://patronite.pl/pharmacopola⁠

Wsparcie na portalu buycoffee: ⁠https://buycoffee.to/pharmacopola⁠


***

Świadomość korzeni pozwala oswoić zjawisko, nieważne o jakim zjawisku mowa. Znajomość ich podziemnego przebiegu, impulsów, pod wpływem których zbaczały z uprzednio obranego toru, charakteru drążonej latami gleby, absorbowanych minerałów i wchłanianej wody — całej tej sekretnej, zagmatwanej opowieści — znacznie ułatwia zrozumienie tego, co nad powierzchnią.

I właśnie dlatego przystankiem początkowym rozpoczynającej się w tym miejscu wycieczki po przedziwnej krainie alchemii jest budząca zwyczajowo powszechną ekscytację etymologia — nauka o korzeniach. Co nam o sobie powiesz, alchemio? A właściwie, co powie nam o tobie twoje imię?


***

Zapraszamy również na nasz kanał na YouTube, gdzie poza podcastami publikujemy wykłady i filmy dotyczące historii farmacji i medycyny, ziołolecznictwa, aromaterapii, farmakologii i etnobotaniki: https://www.youtube.com/@pharmacopola_redakcja

Nasze książki dostępne są w sklepie: https://www.pharmacopola.pl/sklep

Producent Podcastu: Pharmacopola (Aleksander K. Smakosz)


Sep 14, 202313:58
Dym ze spalanych roślin, czyli starożytne dziedzictwo na ziemiach polskich

Dym ze spalanych roślin, czyli starożytne dziedzictwo na ziemiach polskich

Odcinek oparty na tekście Anny Gruszki: "Dym ze spalanych roślin, czyli starożytne dziedzictwo na ziemiach polskich" opublikowanym w książce "Historia medycyny i farmacji: szkice i eseje (A. Smakosz (red.))". (⁠⁠https://pharmacopola.pl/produkt/historia-medycyny-i-farmacji-szkice-i-eseje-aleksander-k-smakosz-red/)⁠

Czytała Anna Czeremcha


***

Bezpłatne czasopismo Pharmacopola: ⁠https://www.pharmacopola.pl/numery/⁠

Wsparcie na portalu Patronite: ⁠https://patronite.pl/pharmacopola⁠

Wsparcie na portalu buycoffee: ⁠https://buycoffee.to/pharmacopola⁠


***

Stosowanie dymu ze spalanych roślin może budzi wiele skojarzeń. Od tych historycznych — odurzającego dymu pozwalającego wieszczce Pytii na wchodzenie w mistyczny trans, najstarszych znanych odkryć archeologicznych związanych z paleniem nasion konopi w celach odurzających w Centralnej Azji z 500 r. p.n.e., do bliższych nam czasowo zapisów tradycji używania okadzeń w różnych celach — leczniczych lub magicznych — wśród mieszkanek i mieszkańców terenów Polski z XIX i XX wieku.

Historia spalania roślin dla ich dymu sięga czasów wczesnych hominidów. Nie wiemy jakie to były rośliny, jaki miały zapach, czy miały właściwości lecznicze, psychoaktywne, jakie dym wywołał reakcje wśród osób zgromadzonych w jego zasięgu. Wiemy jednie, że to odkrycie musiało się przyjąć, utrwalić, znaleźć zastosowanie w obrzędach magicznych, w celach medycznych, czy po prostu w celu uwolnienia przyjemnych zapachów. Tradycja jest starsza niż jakiekolwiek zapisy, a jej ślady możemy odnaleźć w wielu kulturach na całym świecie.


***

Zapraszamy również na nasz kanał na YouTube, gdzie poza podcastami publikujemy wykłady i filmy dotyczące historii farmacji i medycyny, ziołolecznictwa, aromaterapii, farmakologii i etnobotaniki: https://www.youtube.com/@pharmacopola_redakcja

Nasze książki dostępne są w sklepie: https://www.pharmacopola.pl/sklep

Producent Podcastu: Pharmacopola (Aleksander K. Smakosz)

Jun 01, 202309:22
Broń biologiczna i chemiczna w świecie starożytnym

Broń biologiczna i chemiczna w świecie starożytnym

Odcinek oparty na tekście Eryka Lamparskiego: "O broni biologicznej i chemicznej w świecie antycznym opublikowanym w książce "Historia medycyny i farmacji: szkice i eseje (A. Smakosz (red.))". (⁠https://pharmacopola.pl/produkt/historia-medycyny-i-farmacji-szkice-i-eseje-aleksander-k-smakosz-red/)

Czytał Łukasz Martowski.


***

Bezpłatne czasopismo Pharmacopola: https://www.pharmacopola.pl/numery/

Wsparcie na portalu Patronite: https://patronite.pl/pharmacopola

Wsparcie na portalu buycoffee: https://buycoffee.to/pharmacopola


***

Broń biologiczna i chemiczna już w czasach antycznych budziła poważne wątpliwości natury etycznej, niosąca nadmiar cierpienia i okrutną śmierć była uważana powszechnie za niehonorowy oręż w działaniach wojennych. Nowe wynalazki mające docelowo znajdywać zastosowanie jak i dawać istotną przewagę na polu bitwy często były traktowane z dezaprobatą, Plutarch w Moraliach opisał reakcję Archidamosa III, króla Sparty rządzącego w IV w p.n.e, który zobaczywszy strzał oddany z balisty (zwanej wówczas przez Greków katapeltai) miał wypowiedzieć słowa: „A cóż będzie z odwagą?”. W XII wieku za nieludzką broń uznano kuszę, która na mocy II soboru luterańskiego została ogłoszona orężem niegodnym rycerza i zakazano stosowania jej w konfliktach między chrześcijanami. Te wynalazki były zastępowane w dalszym czasie przez kolejne, udoskonalone, bardziej pomysłowe i skuteczniejsze narzędzia wojenne, jednak broń biologiczno-chemiczna, w przeciwieństwie do nich, niezmiennie pozostawała w potępieniu.


***

Zapraszamy również na nasz kanał na YouTube, gdzie poza podcastami publikujemy wykłady i filmy dotyczące historii farmacji i medycyny, ziołolecznictwa, aromaterapii, farmakologii i etnobotaniki: https://www.youtube.com/@pharmacopola_redakcja

Nasze książki dostępne są w sklepie: https://www.pharmacopola.pl/sklep

Producent Podcastu: Pharmacopola (Aleksander K. Smakosz)

Apr 06, 202324:26
Aromatyczna walka z epidemiami

Aromatyczna walka z epidemiami

Surowce aromatyczne  stosowane są od czasów najdawniejszych po współczesne m.in. do walki z  chorobami zakaźnymi. Do XIX w. nie znano przyczyn chorób zakaźnych i  praktycznie nie istniały skuteczne formy walki z regularnie  nawracającymi epidemiami. Z dostępnych środków profilaktycznych i  leczniczych na szczególną uwagę zasługują jednak surowce aromatyczne.  Były one stosowane w różnych formach na przestrzeni tysiącleci. Jedną z  najstarszych, pozostających w użyciu do dziś i cieszących się największą  popularnością jest kadzidło. Niektóre z tych form uległy znacznym  modyfikacjom lub przestały odgrywać większą rolę (pomandery, octy lecznicze). Współczesne badania naukowe wskazują na pewien potencjał  substancji aromatycznych w walce z chorobami zakaźnymi, który nie udało  się nadal wyeliminować.

Odcinek oparty na tekście Marty K. Grochowalskiej: "Aromatyczna walka z epidemiami od starożytności do XIX w. — kadzidło, pomander i ocet leczniczy", opublikowanym w monografii "Epidemie — od historycznych postaci leku po COVID-19 (A. Smakosz, M. Dąsal (red.))".

Czytał Łukasz Martowski.

Bezpłatne czasopismo Pharmacopola: https://www.pharmacopola.pl/numery/

Wsparcie na portalu Patronite: https://patronite.pl/pharmacopola

Wsparcie na portalu buycoffee: https://buycoffee.to/pharmacopola

Zapraszamy również na nasz kanał na YouTube, gdzie poza podcastami   publikujemy wykłady i filmy dotyczące historii farmacji i medycyny,   ziołolecznictwa, aromaterapii, farmakologii i etnobotaniki: https://www.youtube.com/@pharmacopola_redakcja

Nasze książki dostępne są w sklepie: https://www.pharmacopola.pl/sklep

Jan 29, 202324:04
Historia i mykochemia muchomora czerwonego. Bezpieczeństwo stosowania Amanita muscaria w kosmetyce

Historia i mykochemia muchomora czerwonego. Bezpieczeństwo stosowania Amanita muscaria w kosmetyce

Rejonem, w którym praktyka spożywania muchomorów rozwinęła się najbardziej pozostaje Syberia. Za pierwszy europejski dokument, opisujący rytuały tamtejszych szamanów uznaje się relację szwedzkiego jeńca wojennego, Philipa Johana von Strahlenberga z 1730 r., który to przez 12 lat był więźniem na Syberii.  Opisywał on, że na Kamczatce żyje pogański lud Koriaków, który nie oddaje czci bóstwom wykutym w kamieniu ani drewnie. Swoje wierzenia opierają na magikach, zwanymi Szamanami, którzy żyją w ziemiankach, a nie w chatach.  Rosjanie handlują z nimi rodzajem grzyba, nazywanego muchomorem oraz futrem wiewiórek, lisów i sobolami. Najbogatsi z tego ludu, mieli robić na zimę duże zapasu tego grzyba. Podczas uczt gotowali oni muchomory w wodzie i pili ten odwar, który powodował u nich odurzenie.  

W literaturze naukowej kwestii wykorzystania muchomorów w kosmetykach się nie porusza, a szkoda, bo z roku na rok może to powodować coraz większe zagrożenia zdrowotne.  Muchomora nie wymienia ROZPORZĄDZENIE PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY (WE) NR 1223/2009 z dnia 30 listopada 2009 r.  dotyczące produktów kosmetycznych ani wymienia Wykaz substancji psychotropowych, środków odurzających oraz nowych substancji psychoaktywnych z ROZPORZĄDZENIA MINISTRA ZDROWIA z dnia 17 sierpnia 2018 w sprawie wykazu substancji psychotropowych, środków odurzających oraz nowych substancji psychoaktywnych. Czy w tym wypadku brak regulacji jest lepszy niż regulacja?  

Chciałbym dzisiaj opowiedzieć o trzech rzeczach: o historii spożywania muchomorów, o substancjach bioaktywnych zawartych w owocniku tego taksonu, oraz o bezpieczeństwie stosowania muchomorów jako składników kosmetyków.  

Prelegent: mgr farm. Aleksander K. Smakosz  

Bezpłatne czasopismo Pharmacopola: https://www.pharmacopola.pl/numery/

Wsparcie na portalu Patronite: https://patronite.pl/pharmacopola
Wsparcie na portalu buycoffee: https://buycoffee.to/pharmacopola

Zapraszamy również na nasz kanał na YouTube, gdzie poza podcastami  publikujemy wykłady i filmy dotyczące historii farmacji i medycyny,  ziołolecznictwa, aromaterapii, farmakologii i etnobotaniki:  https://www.youtube.com/@pharmacopola_redakcja

Nasze książki dostępne są w sklepie: https://www.pharmacopola.pl/sklep

Dec 31, 202215:18
Obraz alkoholu jako ludowego panaceum wobec wybranych epidemii na przestrzeni lat oraz jego miejsce w świadomości społecznej

Obraz alkoholu jako ludowego panaceum wobec wybranych epidemii na przestrzeni lat oraz jego miejsce w świadomości społecznej

W dobie pandemii  COVID–19 i daleko idących restrykcji alarmujący stał się fakt szukania  alternatywnych metod kuracji w warunkach domowych. Poszukiwania te  niejednokrotnie kończą się na zawierzeniu w panacealne właściwości  alkoholu. W odcinku zostanie przedstawione jego stosowanie jako ludowe remedium na epidemie. 

Pytanie przewodnie, jakie przyświeca tym  rozważaniom, odnosi się do wzorców społeczno-kulturowych i brzmi: czy  alkohol na przestrzeni lat był uważany za ludowe panaceum? W szerokiej  analizie tekstów źródłowych przedstawiono optykę ludzi względem alkoholu  zarówno wobec spożywania prewencyjnego, jak i kuracyjnego w trakcie  epidemii (grypa hiszpanka, epidemia dżumy i cholery). Ukazano różnego rodzaju wykorzystanie alkoholu zarówno w  medykamentach, jak i terapiach. Całość została osadzona chronologicznie w  ramach danych tekstów kultury ("Król mór", "Maska czerwonej śmierci", "Dekameron"). 

Więcej na ten temat na naszej stronie: https://www.pharmacopola.pl

Zapraszamy również na nasz kanał na YouTube, gdzie poza podcastami publikujemy wykłady i filmy dotyczące historii farmacji i medycyny, ziołolecznictwa, aromaterapii, farmakologii i etnobotaniki: https://www.youtube.com/@pharmacopola_redakcja

Powyższy tekst został pierwotnie opublikowany w naszej książce — "Epidemie — od historycznych postaci leku po COVID-19" (Aleksander K. Smakosz, Mateusz Dąsal (red.); 2021).

Dostępna jest ona w naszym sklepie: https://www.pharmacopola.pl/sklep

Czyta Łukasz Martowski

Nov 13, 202240:15