Skip to main content
Za 5 dwunasta

Za 5 dwunasta

By Fundacja EkoRozwoju

Podkast Fundacji EkoRozwoju o wyzwaniach krytycznych i infrastrukturze krytycznej. Rozmawiamy o sprawach elementarnych i fundamentalnych: o zagrożeniach dla bioróżnorodności, kryzysie klimatycznym czy renaturyzacji rzek. Za pięć dwunasta to za późno, żeby ignorować te wyzwania, ale też za wcześnie, żeby bezradnie rozkładać ręce.
Currently playing episode

Praca na rzecz drzew - z czym to się je? Rozmowa z Magdaleną Berezowską-Niedźwiedź i Sabiną Lubaczewską

Za 5 dwunastaAug 09, 2022

00:00
31:53
Żywa infrastruktura - Kamil Witkoś-Gnach

Żywa infrastruktura - Kamil Witkoś-Gnach

Czy drzewa nam się o(d)płacają? Jeśli tak - to jak wycenić usługi ekosystemowe, którymi służą nam drzewa? A jest ich ponad czterdzieści. Czy potrzebni są nam inżynierowie od drzew? Jak zarządzać drzewami biorąc pod uwagę europejskie  doświadczenia? Czy potrzebujemy inżynierów drzew? Jak bilansować korzyści i koszty, wypracowywać rozwiązania pomiędzy specjalistami od zielonej infastruktury i tymi od tej szarej? Jakie jest optymalne pokrycie miasta koronami drzew?Czy wiecie, że drzewa pomagają nam walczyć z depresją? I czego nas mogą nauczyć? Odpowiedzi na te i inne pytania znajdziecie w rozmowie Krzysztofa Smolnickiego z Kamilem Witkosiem-Gnachem  z Instytutu Drzewa.

Jun 30, 202332:13
Nieoczywista ochrona - Krzysztof Konieczny

Nieoczywista ochrona - Krzysztof Konieczny

O czym tak naprawdę szumią wierzby? A może by ich tak posłuchać i opowiedzieć innym co mówiły? Jak założyć społeczny rezerwat przyrody? I... co można zrobić dla polskiej przyrody? Odpowiedzmy sobie na te, jak i inne pytania razem z naszym gościem Krzysztofem Koniecznym. dzisiejszym odcinku wystąpi człowiek ściśle związany z naturą- przyrodnik, ornitolog, fotograf, pisarz. Autor i współautor wielu projektów z zakresu ochrony gatunków i siedlisk. Opowie on o swoich obserwacjach oraz przemyśleniach, po których z całą pewnością zastanowisz się głębiej na temat otaczającego nas zielonego świata. Rozmowę przeprowadzi Krzysztof Smolnicki.


Cykl podkastów #MówiąDrzewa realizowany jest w ramach projektu "Obywatele dla drzew - drzewa dla klimatu" finansowanego przez Islandię, Liechtenstein i Norwegię z Funduszy EOG w ramach Programu Aktywni Obywatele - Fundusz Regionalny.

Jun 12, 202347:04
Myśleć, działać i świętować - Adam Ulbrych

Myśleć, działać i świętować - Adam Ulbrych

Po wpisaniu w wyszukiwarkę internetową imienia i nazwiska naszego dzisiejszego gościa przeczytacie ponurą historię tzw. afery dębowej. W latach 2014-15 pod Wołczynem w województwie opolskim masowo wycinano drzewa, w tym majestatyczne, kilkusetletnie dęby. Za złożenie zawiadomienia Adam Ulbrych został "ukarany" przez bandytów, którzy spalili mu dom. Dzięki konsekwentnej postawie naszego gościa – mimo inercji samorządu, opieszałości organów ścigania, a nawet prób tuszowania sprawy – podpalacze zostali skazani prawomocnym wyrokiem. Po latach wracamy do tamtych wydarzeń, bo jak w soczewce skupiają w sobie różne systemowe problemy z ochroną drzew i szeroko pojętej przyrody. Z dzisiejszego odcinka dowiecie się, jak chłop twardo stąpający po ziemi stał się radykalnym aktywistą, a także z jakimi absurdami spotyka się po dziś dzień w kontaktach z urzędnikami i politykami. Będzie też o potrzebie świętowania i nadziei, która daje energię do działania.

ℹ️ Cykl podkastów #MówiąDrzewa realizowany jest w ramach projektu “Obywatele dla drzew – drzewa dla klimatu” finansowanego przez Islandię, Liechtenstein i Norwegię z Funduszy EOG w ramach Programu Aktywni Obywatele – Fundusz Regionalny.

Mar 09, 202346:29
Bezpieczeństwo przy drzewach - Kamil Witkoś-Gnach
Jan 12, 202330:21
O relacjach drzew z owadami - dr hab. Marcin Kadej

O relacjach drzew z owadami - dr hab. Marcin Kadej

W drugiej części rozmowy z prof. Marcinem Kadejem skupiamy się na bioróżnorodności i relacjach drzew z owadami. Sprawdzimy, co wspólnego z drzewami ma kowal bezskrzydły i dowiemy się kim jest skupieniec lipowy. Swoje pięć minut będą miały również zadrzechnia fioletowa, filigranowy prześwietlik platanowiec i pachnica dębowa. A także szrotówek kasztanowcowiaczek, pogromca kasztanowców, w walce z którymi zyskaliśmy ostatnio nowych sprzymierzeńców. W tym odcinku zastanowimy się także, w jakich sytuacjach i kontekstach relacje drzew z owadami mogą być korzystne dla obu stron. 

ℹ️ Cykl podkastów #MówiąDrzewa zrealizowano w ramach projektu “Obywatele dla drzew – drzewa dla klimatu” w wysokości 101 821,19 Euro, finansowanego przez Islandię, Liechtenstein i Norwegię z Funduszy EOG w ramach Programu Aktywni Obywatele – Fundusz Regionalny.

Dec 30, 202258:27
Nauka obywatelska - dr Aneta Sikora i dr Paweł Michołap

Nauka obywatelska - dr Aneta Sikora i dr Paweł Michołap

Na koniec roku i na koniec projektu #DlaPszczół zapraszamy serdecznie na odcinek poświęcony nauce obywatelskiej. Dr Aneta Sikora i Dr Paweł Michołap, małżeństwo entomologów specjalizujące się w badaniu trzmieli, wyjaśnia na czym polega społeczny monitoring dzikich zapylaczy. To właśnie w tym celu stworzona została specjalna aplikacja Bumblebee Detector, dzięki której Stowarzyszenie Natura i Człowiek zbiera informacje o występujących w naszym kraju gatunkach puchatych pszczół. Po pięciu latach w bazie danych znaleźć już można prawdziwe perełki. Jak od kuchni wygląda opracowywanie tego materiału? Które gatunki urzekły naszych gości najbardziej? Do czego można wykorzystać zebrane informacje? O tym wszystkim dowiecie się z rozmowy, którą przeprowadził Arkadiusz Wierzba.

Aplikację Bumblebee Detector znajdziecie w Google Play oraz w App Store. Zachęcamy również do odwiedzin na stronie Stowarzyszenia Natura i Człowiek oraz brytyjskiej organizacji Bumblebee Conservation Trust.

⚫🟡⚫ Seria odcinków #ToSięOpyla jest realizowana w ramach projektu "Dla Pszczół - transgraniczna współpraca na rzecz owadów zapylających", finansowanego ze środków Programu Interreg Polska-Saksonia oraz przez Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej we Wrocławiu.


Dec 30, 202233:08
Okiem pszczelarza - dr inż. Paweł Migdał

Okiem pszczelarza - dr inż. Paweł Migdał

W projekcie #DlaPszczół skupiamy się przede wszystkim na dzikich pszczołach i innych owadach zapylających, ale oczywiście nie zapominamy o celebrytce w tym towarzystwie, czyli pszczole miodnej. Naszym przewodnikiem po świecie pszczelarstwa od początku jest dr inż. Paweł Migdał z Wydziału Biologii i Hodowli Zwierząt Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu. Po zakończeniu sezonu pszczelarskiego i na finiszu działań projektowych postanowiliśmy spojrzeć na kwestię ochrony zapylaczy z perspektywy badań naukowych oraz okiem zawodowego pszczelarza, bo tak szczęśliwie się składa, że nasz dzisiejszy gość łączy oba te podejścia. Z rozmowy dowiecie się m.in. jak się miewa pszczelarstwo w Polsce? Czy pole elektromagnetyczne szkodzi pszczołom? Dlaczego pszczelarze nieufnie patrzą na bartnictwo? Jak wyglądają relacje pszczoły miodnej z innymi zapylaczami? Na co warto zwrócić uwagę przy wyborze miodu?

⚫🟡⚫ Seria odcinków #ToSięOpyla jest realizowana w ramach projektu "Dla Pszczół - transgraniczna współpraca na rzecz owadów zapylających", finansowanego ze środków Programu Interreg Polska-Saksonia oraz przez Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej we Wrocławiu.


Dec 28, 202254:53
Kwietna rewolucja - rozmowa z Karolem Podymą

Kwietna rewolucja - rozmowa z Karolem Podymą

Nie było nas, był las. Pola uprawne, przetykane łąkami pełnymi kwiatów oblatywanych przez rój dzikich zapylaczy, to stosunkowo młoda historia. W dodatku ściśle zależna od działalności ludzi. Czy kwietna rewolucja będzie miała swój ciąg dalszy? Jak się miewają łąki w czasach kryzysu klimatycznego? Dlaczego nowoczesne rolnictwo nie pomaga tradycyjnym łąkom? Co ma wspólnego jedzenie mięsa z zanikiem bioróżnorodności? O tym wszystkim w kolejnym odcinku podkastu z cyklu #ToSięOpyla opowie Karol Podyma w rozmowie z Arkadiuszem Wierzbą.

⚫🟡⚫ Seria odcinków #ToSięOpyla jest realizowana w ramach projektu "Dla Pszczół - transgraniczna współpraca na rzecz owadów zapylających", finansowanego ze środków Programu Interreg Polska-Saksonia oraz przez Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej we Wrocławiu.


Nov 29, 202242:03
Na tropie drzew - rozmowa z Pawłem Lenartem

Na tropie drzew - rozmowa z Pawłem Lenartem

Czy można tropić drzewa? Tym właśnie zajmują się treehunterzy. O różnych porach roku i w różnych częściach świata szukają i opisują najbardziej spektakularne okazy. Sędziwe i majestatyczne drzewa bardzo często skrywają się przed wzrokiem człowieka, a ich odnalezienie wymaga sporo determinacji. Nie jest to łatwe zadanie, bo oprócz drzew w katalogach i rejestrach pomników przyrody, mnóstwo jest takich, które nie zostały dostrzeżone, docenione i objęte ochroną. Jak się "poluje" na takie drzewa? Kim są ludzie, którzy się tym zajmują? Dlaczego warto chronić olbrzymy i żywe pomniki? O tym wszystkim dowiecie się z rozmowy z naszym wrocławskim treehunterem, Pawłem Lenartem.  

ℹ️ Cykl podkastów #MówiąDrzewa zrealizowano w ramach projektu “Obywatele dla drzew – drzewa dla klimatu” w wysokości 101 821,19 Euro, finansowanego przez Islandię, Liechtenstein i Norwegię z Funduszy EOG w ramach Programu Aktywni Obywatele – Fundusz Regionalny.

Oct 25, 202248:48
Na ratunek owadom - dr hab. Marcin Kadej

Na ratunek owadom - dr hab. Marcin Kadej

🎙️ Robaki? Robaczki? Robale? A ty jak mówisz na owady i czy na pewno to najlepsze określenie? Zapraszamy do kolejnego odcinka podkastu #MówiąDrzewa na kanale #za5dwunasta. Tym razem gościem jest dr. hab. Marcin Kadej z Uniwersytetu Wrocławskiego, badacz, wykładowca i prawdziwy pasjonat tej ogromnej gromady zwierząt. Z odcinka dowiecie się, jak ważne dla środowiska są te bezkręgowce, jakimi sieciami zależności powiązane są z innymi zwierzętami i ze światem ludzi. I, oczywiście, co znaczą dla drzew, a drzewa dla nich. Może też zaczniecie się nimi fascynować albo przynajmniej spróbujecie polubić?  

ℹ️ Cykl podkastów #MówiąDrzewa zrealizowano w ramach projektu “Obywatele dla drzew – drzewa dla klimatu” w wysokości 101 821,19 Euro, finansowanego przez Islandię, Liechtenstein i Norwegię z Funduszy EOG w ramach Programu Aktywni Obywatele – Fundusz Regionalny.

Oct 18, 202257:39
Co Polki i Polacy myślą o drzewach? - rozmowa z dr Beatą Pachnowską

Co Polki i Polacy myślą o drzewach? - rozmowa z dr Beatą Pachnowską

W tym odcinku cyklu #MówiąDrzewa usłyszymy samych siebie: co właściwie sądzimy o drzewach i jak nasze podejście zmieniało się w ciągu ostatnich lat. Dr Beata Pachnowska (IMAS International, Instytut Drzewa) przybliża wyniki badań ankietowych, które wykonywała od 2015 r. i rzuca nieco światła na mechanizmy psychologiczne, które odgrywają rolę w postrzeganiu przyrody. Czy boimy się drzew?  Ile wolności jesteśmy gotowi  dla niej poświęcić? Co z ryzykiem? Nie zdradzimy żadnych szczegółów - dajcie się zaskoczyć, odsłuchując rozmowę!  

Cykl podkastów #MówiąDrzewa zrealizowano w ramach projektu “Obywatele dla drzew – drzewa dla klimatu” w wysokości 101 821,19 Euro, finansowanego przez Islandię, Liechtenstein i Norwegię z Funduszy EOG w ramach Programu Aktywni Obywatele – Fundusz Regionalny.

Sep 08, 202247:34
Drzewa w cyklu życia - dr inż. Piotr Tyszko-Chmielowiec w rozmowie z Krzysztofem Smolnickim

Drzewa w cyklu życia - dr inż. Piotr Tyszko-Chmielowiec w rozmowie z Krzysztofem Smolnickim

🎙️ Kolejny odcinek cyklu #MówiąDrzewa idealnie pasuje do aury pożegnania z wakacjami. Nasz gość, dr inż. Piotr Tyszko-Chmielowiec (Instytut Drzewa) w rozmowie z Krzysztofem Smolnickim mówi bowiem nie tylko o bujnej (i wymagającej) młodości drzew, ale także o ich dojrzałości oraz... schyłku, który niepostrzeżenie staje się kolejnym początkiem. Liczne odgałęzienia tego dialogu o życiu i śmierci obfitują w zaskakujące skojarzenia i nieoczywiste ciekawostki.

Cykl podkastów #MówiąDrzewa zrealizowano w ramach projektu “Obywatele dla drzew – drzewa dla klimatu” w wysokości 101 821,19 Euro, finansowanego przez Islandię, Liechtenstein i Norwegię z Funduszy EOG w ramach Programu Aktywni Obywatele – Fundusz Regionalny.

Aug 31, 202241:37
Praca na rzecz drzew - z czym to się je? Rozmowa z Magdaleną Berezowską-Niedźwiedź i Sabiną Lubaczewską

Praca na rzecz drzew - z czym to się je? Rozmowa z Magdaleną Berezowską-Niedźwiedź i Sabiną Lubaczewską

Zapraszamy na pierwszy odcinek cyklu #MówiąDrzewa. A właściwie mówią ich adwokatki: Sabina Lubaczewska i Magdalena Berezowska-Niedźwiedź, pracowniczki Fundacji EkoRozwoju, która od lat szkoli i edukuje, by ludzie mniej drzewom szkodzili, a bardziej pomagali. Odbiorcami projektów FER są urzędnicy, społecznicy i... dzieci. Jeśli chcesz się zaangażować w obronę drzew, ten podcast to dobry punkt wyjścia. Rozmowę przeprowadziła Aleksandra Zienkiewicz.

Cykl podkastów #MówiąDrzewa zrealizowano w ramach projektu "Obywatele dla drzew – drzewa dla klimatu" w wysokości 101 821,19 Euro, finansowanego przez Islandię, Liechtenstein i Norwegię z Funduszy EOG w ramach Programu Aktywni Obywatele – Fundusz Regionalny.

Aug 09, 202231:53
Co w trawie piszczy? - rozmowa z Małgorzatą Piszczek

Co w trawie piszczy? - rozmowa z Małgorzatą Piszczek

W drugim odcinku cyklu #ToSięOpyla nurzamy się w zieloność i brodzimy w powodzi kwiatów, oczywiście z bzyczeniem zapylaczy w tle. Prowadzi nas Małgorzata Piszczek, botaniczka, architektka krajobrazu i edukatorka przyrodnicza. Podczas rozmowy zastanawiamy się, jak radzą sobie rośliny i zapylacze w czasie postępującego kryzysu klimatycznego? Czy możliwe jest choćby częściowe odzyskanie albo ponowne "zaprojektowanie" dzikości w przestrzeni przekształconej przez człowieka? Jak i kiedy zabrać się do koszenia i sadzenia, żeby jednocześnie pielęgnować więź z przyrodą, której jesteśmy częścią? Rozmowę prowadzi Arkadiusz Wierzba.

🎥 Więcej na temat projektowania łąk w webinarium Małgorzaty Piszczek: https://youtu.be/ypVE_75Yvy0

🕚 #Za5dwunasta to podkast o wyzwaniach krytycznych i infrastrukturze krytycznej. Rozmawiamy w nim o sprawach elementarnych i fundamentalnych: o zagrożeniach dla bioróżnorodności, kryzysie klimatycznym czy renaturyzacji rzek. Za pięć dwunasta to za późno, żeby ignorować te wyzwania, ale też za wcześnie, żeby bezradnie rozkładać ręce.   

⚫🟡⚫ Seria odcinków #ToSięOpyla jest realizowana w ramach projektu "Dla Pszczół - transgraniczna współpraca na rzecz owadów zapylających", finansowanego ze środków Programu Interreg Polska-Saksonia oraz przez Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej we Wrocławiu.


Jun 28, 202241:21
Pszczoła niejedno ma imię - rozmowa z dr inż. Anetą Sikorą

Pszczoła niejedno ma imię - rozmowa z dr inż. Anetą Sikorą

Pszczoła miodna to tylko jeden z setek gatunków pszczół, od których zależy zapylanie roślin. Pszczołami są też trzmiele, puchate owady, którymi na co dzień zajmuje się dr inż. Aneta Sikora, szefowa Karkonoskiego Centrum Edukacji Ekologicznego prowadzonego przez Karkonoski Park Narodowej w Szklarskiej Porębie, gdzie nagrywaliśmy naszą rozmowę. To pierwszy podkast z cyklu #ToSięOpyla, dlatego zaczęliśmy od spraw najbardziej podstawowych. Arkadiusz Wierzba pytał kim są, skąd się wzięły i czym się zajmują dzikie pszczoły, a przy okazji próbował zrozumieć ich skomplikowane relacje z roślinami, złodziejskimi owadami oraz oczywiście ludźmi.

May 20, 202249:08