Skip to main content
Terug van weggeweest. Bertien Minco over Kunst met een verborgen geschiedenis.

Terug van weggeweest. Bertien Minco over Kunst met een verborgen geschiedenis.

By Bijbels Museum

In 1975 schonk schilderes Josina Knap het schilderij 'Benjamin voor Jozef' (1928) aan het Bijbels Museum. Het hing jarenlang in de vaste opstelling, tot het bij een herinrichting in depot belandde. Toen het museum in 2020 ging ontzamelen, werd het werk in overleg met de familie van Josina overgedragen aan het St. Ignatiusgymnasium A'dam, rechtsopvolger van de HBS aan wie Josina het zelf in 1935 al eens in bruikleen had gegeven... Het bleek kunst met een bewogen geschiedenis, waaraan Bertien Minco - maker van deze podcast - ook persoonlijk verbonden was. Bertien vertelt 'Terug van weggeweest'.
Currently playing episode

Aflevering 2 - Terug van weggeweest: Benjamin voor Jozef in restauratie

Terug van weggeweest. Bertien Minco over Kunst met een verborgen geschiedenis.Sep 13, 2022

00:00
13:58
Aflevering 2 - Terug van weggeweest: Benjamin voor Jozef in restauratie

Aflevering 2 - Terug van weggeweest: Benjamin voor Jozef in restauratie

Collectie Bijbels Museum

In 1975 schonk de schilderes het schilderij aan het Bijbels Museum in Amsterdam. Het hing jarenlang in de vaste opstelling, totdat het bij een herinrichting rond het jaar 2000 in depot belandde.

In het kader van het ontzamelproject Toekomst Collecties Bijbels Museum heeft overleg plaatsgevonden tussen de erven van de schilder en het museum. De kinderen van Josina Knap stelden voor het doek over te dragen aan het St. Ignatiusgymnasium, de school die chronologisch de opvolger is van de Christelijke HBS op dezelfde plek tussen de Gerrit van der Veenstraat en de Jan van Eijckstraat. Rector Bert Schuller van het Ignatius is verheugd : “We zijn vereerd om een doek met een dergelijke historie weer te mogen tonen in onze school. Het is een belangrijk werk dat de geschiedenis van de Tweede Wereldoorlog op deze plek voor onze leerlingen tastbaar maakt.”

Podcast Bertien Minco

Bertien Minco (directeur Herinneringscentrum Kamp Westerbork) maakte op verzoek van het Bijbels Museum deze podcast, waarin de oorlogsgeschiedenis van het schilderij en dat van haar moeder elkaar op een wonderbaarlijke wijze kruisen.

Sep 13, 202213:58
Aflevering 1 - Terug van weggeweest. Schilderij met een bewogen geschiedenis

Aflevering 1 - Terug van weggeweest. Schilderij met een bewogen geschiedenis

In de oorlog verwijderd schilderij terug op oude plek in Amsterdam

In 1941 werd op last van de Duitse Sicherheitsdienst het schilderij Benjamin voor Jozef van de Amsterdamse kunstenares Josina Knap uit de hal van de Christelijke HBS aan de toenmalige Euterpestraat in Amsterdam verwijderd. Inmiddels is dit doek, na jarenlange omzwervingen in de tijd en door het land, weer op min of meer dezelfde plek te zien.

Op het schilderij staat een scene uit het Oudtestamentische verhaal van Jozef en zijn broers afgebeeld. “Ach, dass sind Juden”, klonk het toen de SD de school binnentrok. De conciërge van de school verwijderde het schilderij dezelfde dag, rolde het op en borg het weg.

In 1944 werd de Christelijke HBS door een Engels bombardement verwoest en Josina Knap dacht dat ook haar schilderij daarbij verloren was gegaan. In 1949 keerde Josina Smeenk – Knap terug naar Amsterdam, na jaren met haar gezin in Blokzijl en Renkum te hebben gewoond. Bij de schildersartikelenwinkel Van Beek aan de Stadhouderskade kreeg ze bij een bezoek te horen dat Benjamin voor Jozef daar in de werkplaats lag. De conciërge had het bij Van Beek in bewaring gegeven.

Collectie Bijbels Museum

In 1975 schonk de schilderes het schilderij aan het Bijbels Museum in Amsterdam. Het hing jarenlang in de vaste opstelling, totdat het bij een herinrichting rond het jaar 2000 in depot belandde.

In het kader van het ontzamelproject Toekomst Collecties Bijbels Museum heeft overleg plaatsgevonden tussen de erven van de schilder en het museum. De kinderen van Josina Knap stelden voor het doek over te dragen aan het St. Ignatiusgymnasium, de school die chronologisch de opvolger is van de Christelijke HBS op dezelfde plek tussen de Gerrit van der Veenstraat en de Jan van Eijckstraat. Rector Bert Schuller van het Ignatius is verheugd : “We zijn vereerd om een doek met een dergelijke historie weer te mogen tonen in onze school. Het is een belangrijk werk dat de geschiedenis van de Tweede Wereldoorlog op deze plek voor onze leerlingen tastbaar maakt.”

Podcast Bertien Minco

Bertien Minco (directeur Herinneringscentrum Kamp Westerbork) maakte op verzoek van het Bijbels Museum deze podcast, waarin de oorlogsgeschiedenis van het schilderij en dat van haar moeder elkaar op een wonderbaarlijke wijze kruisen. 



Sep 13, 202213:33