"ΤΟ ΒΥΖΑΝΤΙΟ ΕΙΧΕ ΤΗ ΔΙΚΗ ΤΟΥ ΙΣΤΟΡΙΑ"

Η εποχή που θα μελετήσουμε στο τελευταίο επεισόδιο καλύπτει την χρονική περίοδο από τα μέσα του 11ου αιώνα ως την άλωση της Πόλης. Στη Δύση, μετά το σχίσμα, έχει επικρατήσει μια έντoνα εχθρική διάθεση προς το Βυζάντιο και το χάσμα συνεχώς μεγαλώνει.Ακολουθούν οι σταυροφορίες με τις οποίες ο δυτικοευρωπαϊκός κόσμος επιχειρεί να παρουσιαστεί ως πρωταγωνιστής στον χώρο της Ανατολής. Το 1204 οι σταυροφόροι κυριεύουν την Κων/πολη και καταλύουν προσωρινά τη βυζαντινή αυτοκρατορία. Με την πρώτη πτώση του Βυζαντίου κλείνει και η κυρίως βυζαντινή περίοδος. Η αυτοκρατορία διαμελίζεται και στον χώρο της σχηματίζονται ελληνικά και λατινικά κράτη. Ακολουθεί η ρευστή περίοδος της Λατινοκρατίας και το Βυζάντιο ξαναγίνεται ελληνικό το 1261 από την αυτοκρατορία της Νίκαιας. Όμως η παλιά μεγάλη αυτοκρατορία είναι πλέον ένα κράτος μικρό με πολύ περιορισμένα σύνορα, μικρές δυνάμεις και πολλούς, ισχυρούς εχθρούς. Η Κωνσταντινούπολη ζει ώρες αγωνίας καθώς οι Τούρκοι ξαναρχίζουν την εξάπλωσή τους, ενώ στο εσωτερικό επικρατεί διχασμός από την προσπάθεια των Παλαιολόγων να προσεγγίσουν τη Δύση με την ένωση των Εκκλησιών. Όταν το 1449 ο Κωνσταντίνος ΙΑ΄ Παλαιολόγος έφτασε αυτοκράτορας στην αποκλεισμένη πρωτεύουσα, τίποτα πια δεν μπορούσε να σώσει ό,τι είχε απομείνει από την πρωτεύουσα. Στις 29 Μαϊου 1453 η μεσαιωνική ιστορία του Ελληνισμού τελειώνει με την άλωση της Πόλης από τους Οθωμανούς, αφήνοντας όμως μια σημαντική παρακαταθήκη σε όλους τους τομείς στον ευρωπαϊκό και παγκόσμιο πολιτισμό!

Στα χρόνια του Μιχαήλ Γ΄ η διαμάχη της μακρόχρονης και καταστροφικής αντιπαράθεσης με επίκεντρο τη λατρεία των εικόνων, τερματίστηκε και άρχισε η ισχυροποίηση του κράτους. Ιδρύθηκε η Σχολή της Μαγναύρας, η οικονομία άρχισε να ανακάμπτει και εκχριστιανίστηκαν οι Μοραβοί (863) και οι Βούλγαροι (864). Τη στρατιωτική ισχύ της Νέας Εποχής εκφράζουν τα ακριτικά τραγούδια που εμπνέονται από τους αγώνες κατά των Αράβων.

Επί Μακεδονικής Δυναστείας το Βυζάντιο έφτασε στο απόγειο της ισχύος του. Η σταθερότητα της κεντρικής εξουσίας, η οικονομική υπεροχή της Κωνσταντινούπολης, η κυριαρχία της αριστοκρατίας των πόλεων και η αναδιοργάνωση του στρατού κατέστησαν δυνατούς τους θριάμβους του στρατού και την επέκταση των συνόρων (μέσα 10ου - μέσα 11ου αι.) του Βυζαντίου. Με τον εκχριστιανισμό των Ρώσων το διεθνές κύρος του Βυζαντίου έφτασε στο απόγειο του. Στο επίπεδο της οικονομίας, σημειώνεται ανάπτυξη του εμπορίου και της βιοτεχνίας, αύξηση του πληθυσμού και της αγροτικής παραγωγής. Στο επίπεδο της κοινωνίας η κεντρική εξουσία προστατεύει τους αγρότες από την αρπακτικότητα των μεγάλων γαιοκτημόνων. Αυτά και άλλα πολλά στο σημερινό 6ο επεισόδιο της σειράς ''ΤΟ ΒΥΖΑΝΤΙΟ ΕΙΧΕ ΤΗ ΔΙΚΗ ΤΟΥ ΙΣΤΟΡΙΑ''.

Το Βυζάντιο, η πόλη που εξελίχθηκε σε κράτος και αργότερα στη μεγάλη Βυζαντινή αυτοκρατορία, αποτελεί ένα γεωγραφικό χώρο και μια ιστορική εποχή, που ενδιαφέρει ιδιαίτερα τους Έλληνες. Ενώ, λοιπόν, η επίσημη ιστορία του Βυζαντίου ασχολείται κυρίως με τις διαδοχές των αυτοκρατόρων, με τα πραξικοπήματα, τις θρησκευτικές έριδες και τους πολέμους, το σημερινό επεισόδιο μάς φέρνει κοντά στη ζωή των απλών ανθρώπων του Βυζαντίου και μάς προσφέρει μια αποκαλυπτική ανατομία της κοινωνικής τους ζωής. Μαθαίνουμε πώς ζούσαν οι κάτοικοί του και ποιες ιδιαίτερες συνήθειες είχαν στη διατροφή, στα έθιμα, στην ψυχαγωγία, στην εμφάνιση και στην εκπαίδευση.

Ενώ οι εχθροί του Βυζαντίου, Άραβες, Σαρακηνοί πειρατές και Βούλγαροι απειλούν με επιθέσεις τους να καταλύσουν το κράτος, στο εσωτερικό ξεσπάει μία κρίση με  προεκτάσεις σε όλες τις εκδηλώσεις της εσωτερικής ζωής, η Εικονομαχία, που διαίρεσε τους κατοίκους της αυτοκρατορίας σε Εικονομάχους και Εικονολάτρες. Αυτά τα γεγονότα εσωτερικά κι εξωτερικά συνθέτουν τη φυσιογνωμία της εποχής και μέσα από τις αλλαγές που θα προκύψουν, θεμελιώνεται η ακμή της επόμενης περιόδου!

Βρισκόμαστε στα τέλη της βασιλείας του Ηράκλειου και στο ιστορικό προσκήνιο εμφανίζονται οι Άραβες ως ένας νέος καταλυτικός παράγοντας, που πρόκειται να επηρεάσει τις τύχες όλων των λαών της Μεσογείου. Ενώ το Βυζάντιο ξεπερνά την κρίση του 8ου αιώνα κι αρχίζει την πορεία του προς την ακμή, σημαντικές εξελίξεις παρουσιάζονται στον αραβικό και τον δυτικοευρωπαϊκό κόσμο. Στις αρχές του 8ου αιώνα το αραβικό κράτος είναι μια τεράστια αυτοκρατορία με συνεκτικό στοιχείο την ισλαμική θρησκεία. Είναι η εποχή που ο προφήτης Μωάμεθ βάζει τα θεμέλια για τη θρησκευτική και πολιτική ένωση των Αράβων δημιουργώντας ένα κίνημα που θα επιδράσει στην ιστορία. Ταυτόχρονα, οι Άραβες παρουσιάζουν μια αξιόλογη πολιτιστική ανάπτυξη στις τέχνες, τα γράμματα και τις επιστήμες αποτελώντας μια δύναμη μέσα στην ιστορία που επηρέασε τη γνώση σε πολλές πτυχές του παγκόσμιου πολιτισμού!

Μετά τον Ιουστινιανό και τους διαδόχους του η πολιτική φυσιογνωμία του βυζαντινού κράτους αλλάζει και το "ρωμαϊκό όνειρο'' εγκαταλείπεται. Σιγά σιγά αλλά σταθερά το Βυζάντιο ζει μια δική του αυτόνομη ζωή. Στην εποχή του Ηρακλείου και των διαδόχων του το Βυζάντιο εξελληνίζεται και με περιορισμένα τα όριά του γίνεται ο φρουρός του Ελληνισμού και του Χριστιανισμού!

Ένα επεισόδιο για τον σημαντικό αυτοκράτορα του Βυζαντίου Ιουστινιανό και το έργο του.

« Το Βυζάντιο είχε τη δική του ιστορία» :΄Ενα podcast των μαθητών της Β’ τάξης του Γυμνασίου Ν. Σκοπού Σερρών ,που παρουσιάζει την ιστορία του Βυζαντίου με τρόπο διασκεδαστικό, μουσικό κι ευχάριστο.